در گفت وگو با ایران تئاتر مطرح شد؛
بیضایی را نمی توان در یک موضوع خاص محصور و محدود کرد
چهار صندوق نمایشنامه زنده است
بهنام پناهی، کارگردان و فعال تئاتر در تبریز قرار است طی روزهای آینده نمایش «چهار صندوق» نوشته استاد بهرام بیضایی را به روی صحنه ببرد. این تحصیل کرده تئاتر سابقه اجرای آثاری از استاد بیضایی را در کارنامه دارد. در حضور باد دیگر نمایشی بود که پناهی از متون نگارش شده بهرام بیضایی در تبریز به روی صحنه برده است. به همین بهانه با او به گفت و گو نشسته‌ایم.
به گزارش خبرنگار ایران تئاتر از آذربایجان شرقی، نمایش «چهار صندوق» به نویسندگی استاد بهرام بیضایی، کارگردانی بهنام پناهی و تهیه کنندگی محمد ملکی اصل از 25 مهر ماه در پلاتو استاد صادقی مجموعه فرهنگی هنری تربیت (تئاتر شهر تبریز) به روی صحنه خواهد رفت. گفت و گو با بهنام پناهی داشتیم را در ادامه بخوانید:
از دلیل انتخاب این متن توسط شما برای اجرای صحنه‌ای شروع کنیم. اجرای آثار استاد بیضایی سختی‌های خاص خود را دارد. چرا چهار صندوق؟
آشنایی من با استاد بیضایی و آثار ایشان همانند تمام علاقه مندان و فعالان تئاتر به شروع این حرفه باز می‌گردد. اما زمانی که کارشناسی این رشته را در دانشگاه پشت سر گذاشتم،مطالعات وسیع‌تری از آثار استاد بیضایی انجام دادم. این مطالعات و خوانش مجدد آثار ایشان باعث شد تا با نگاهی متفاوت به معقوله بیضایی نگاه کنم؛ به اینکه بیضایی را نمی‌توان در یک موضوع خاص محصور و محدود کرد. همین دلیل باعث شد موضوع پایان نامه کارشناسی ارشدم را به «واکاوی مولفه‌های گروتسک در آثار بهرام بیضایی با رویکرد اجرا» معطوف کنم. انتخاب این متن از طرف من برای اجرا هم به دلیل زنده بودن اثر است که نشان از نگاه خاص و جهان شمول استاد بیضایی دارد که انشالله با تماشای اجرا پی به لایه‌های مختلف فکری وی خواهید برد.
زمان ایده تا اجرای نمایش چهار صندوق چقدر طول کشید؟
۴ سال قبل و از همان زمان نگارش پایان نامه که به آن اشاره کردم،قدم قدم با پیشرفت پایان نامه ایده این اجرا نیز در ذهنم شکل گرفت. تمام جوانب را در ذهنم سنجیدم. از مسائلی و موانعی که می‌توانست بر سر اجرا به وجود آید تا فهم تماشاگر از این اجرا. من همواره سعی کرده‌ام عموم تماشاگران را مخاطب نمایش‌های خودم قرار دهم. از همان زمان با خود در کشمکش بودم که مخاطب چه برداشتی از این نمایش خواهد داشت و تا چه اندازه موفق خواهم بود فحوای متن و اندیشه پشت متن و اجرا را به مخاطب القا و سرگرم کنم. حتما در جریان هستید که اجرای این نمایش در تبریز به صورت رسمی و برای بار اول حساسیت خاص خودش را دارد؛ اما تمام این نکات را سنجیده و کار را شروع کردیم
با توجه به زبان خاص استاد بیضایی در متونش،تمرینات را چگونه پیش بردید؟
همانطور که گفتید آثار استاد بیضایی زبان و لحن و نوعی سنگینی خاص خود را دارد که همین دلیل باعث شد ما بیش از حد معمول کارهای دیگر برای خوانش و دورخوانی این متن با بازیگران زمان بگزاریم. ۱۵ جلسه زمان صرف دور خوانی و در نهایت درست خوانی متن شد و پس از طی این زمان کم کم به مرحله طراحی میزانسن‌ها رسیدیم و کار را به حالت عادی تمرینات رساندیم. در مرحله طراحی میزانسن هم بارها در خصوص طلاقی حرکات و میزانسن‌ها بحث کردیم و توانستیم سلیقه مان را با بازیگران به هم نزدیک کنیم. فاصله بازبینی اثر تا اجرا به دلیل شرایط بهداشتی کشور و محدودیت اجراها کمی زیاد بود اما سعی کردیم کار را تا همین امروز سرپا نگه داریم.
انتخاب بازیگر برای اجرای متن‌های استاد بیضایی با انتخاب بازیگر برای دیگر آثار چه تفاوت هایی دارد؟
خوب این سوال از آن سوال هایی بود که قصد داشتم در صورت نپرداختن به آن خودم در این مورد صحبت کنم. دلیل انتخاب تمام بازیگرانم برای این اثر، لزوما با شناخت آن‌ها از متون استاد بیضایی رابطه مستقیمی داشت. بازیگری می‌تواند متون آقای بیضایی را روی صحنه اجرا کند که شناخت خوبی از وی و اندیشه وی داشته باشد و همین برای من ملاک انتخاب بود. فیزیک و بیان بازیگر نیز از جمله معیارهایی بود که عوامل روی صحنه را با آن‌ها انتخاب کردیم. ما در این نمایش حمید مجد آبادی را پس از سال‌ها بر روی صحنه خواهیم دید. دیگر گروه بازیگران نیز از بیان خوبی برای ادای دیالوگ‌های این متن برخوردار هستند. همچنین موسیقی این نمایش نیز به صورت زنده موسیقی این نمایش را در صحنه خواهند نواخت. محمد ملکی اصل نیز که از با سابقه‌های تئاتر تبریز است،تهیه کنندگی این اثر را بر عهده خواهد داشت.
و در نهایت صحبت پایانی؟
ما در این نمایش سعی کرده‌ایم خوانش متفاوتی را از متن استاد بیضایی داشته باشیم و تماشاگر را علاوه بر محتوای متن به سرگرمی لازم نیز برسانیم. امیدوارم مردم و مخاطبان تئاتر تبریز همانند همیشه هنردوستانه با حضور و نگاه خود حمایت لازم را از تئاتر تبریز داشته باشند و مثل همیشه تاریخ حضور گرمی در اجراها داشته باشند.
نمایش «چهار صندوق» به نویسندگی استاد بهرام بیضایی،کارگردانی بهنام پناهی و تهیه کنندگی محمد ملکی اصل از ۲۵ مهر ماه در پلاتو استاد صادقی مجموعه فرهنگی هنری تربیت(تئاتر شهر تبریز)به روی صحنه خواهد رفت. حمید مجد آبادی،سودا برمایه،محمد زیرک،فهیمه جهانی و محمد امین مینویی بازیگران این نمایش هستند.
