در حال بارگذاری ...

لزوم نقد آثار نمایشی از سوی خبرنگاران متخصص

ساعاتی قبل از شروع مراسم اختتامیه جشنواره استانی به طور کاملا تصادفی با رویکردی تحت عنوان نقد بر نمایش های گروه مان مواجه شدم که برایم بسیار عجیب و دور از باور بود.

به گزارش تئاتر آذربایجان شرقی: "گوته: باشد که صحنه همچون طناب بندبازان به افراد نالایق جرات راه رفتن روی خود را ندهد" کاش در تمامی عرصه ها چنین نگاهی وجود میداشت.

نقد من بر این نقد، هیچ ارتباطی به توجیه یا دفاع از کارهای گروه "بیر باخیش" سردرود نخواهد داشت و فقط جنبه تذکری دوستانه به این عزیز که خوشبختانه فرصت مکالمه و بحث پیرامون این نقد را با ایشان یافتم خواهد داشت.

1. برای تحلیل و نقد در هر حوزه تخصصی داشتن دانش صحیح و آگاهی از معیارهای پایه ای در آن حرفه و اصول و معیار نقد و تحلیل در آن حوزه از ملزومات بسیار ابتدایی است که به گفته خود این شخص بزرگوار اصلا در این حوزه تخصصی ندارند و صرفا یک خبرنگار هستند.

2. نظر مخاطب همیشه در هنر و بخصوص تئاتر قابل احترام و حائز اهمیت بوده و هست. اما این گفته به هیچ وجه نگاه به نقد و ارزش آن را با دادن نظرهای سطحی و دم دستی و کلی به زوال نمیکشد و به هیچ وجه من الوجوه هم منظور نیست.

کوتاه عرض کنم که در نقد ابتدا باید به مقوله ها و فاکتورهای موثر و سازنده یک نمایش دقت شود و بعد نسبت به آنها عناصر و رویکردها واکاوی گردند که البته آن هم باید با توجه به اصول و سبوک موجود و کاملا کارشناسی شده صورت گیرد.

2. در مورد دکور نظرات کاملا جالب بود: نمایش "نترس آبها مهربانند" گفته شد که مانند هر نمایش پلاتویی با کمترین آکساسوار ممکن کار شده و هیچ ایده ای از طراحی صحنه در آن دیده نمی شود و در مورد نمایش "آخرین بازی" نوشته شده: حجم کم دکور و اکساسوار.

سوال اینجاست که اولا دوست گرامی شما چند نمایش در بلک باکس مشاهده کردید و چه آشنایی از اجرا در این فضا دارید.

محل اجرای نمایش از خیابانی, میدانی, پلاتو گرفته تا صحنه های قاب عکسی و سه سویه و ..... با توجه به فضای نمایش, پیام و سبک کارگردانی تعیین می گردد نه با توجه به آکساسوار و نور و چیزی مشابه.

در نمایش "آخرین بازی" که در همان پلاتو و توسط همان گروه به نمایش درآمد صحنه کاملا طراحی و صحنه آرایی شده بود و دارای نکات بسیار ریزی بود که با توجه به شناخت از شخص عزیز و قلمتان, داشتن هرگونه توقعی در دیده شدن و توجه به آنها توسط شما کاملا بی منطق است.

اگر اندکی در حوزه تئاتر تعمق و در مقالات و منابع موجود تورق می فرمودین باید با سبک گرتوفسک و تئاتر بیچیز و استفاده های خلاقه از آکساسوار که در همه جای دنیا یک امتیاز بسیار ویژه در کارگردانی و طراحی صحنه به حساب می آید نه ضعف کار و نقطه تمسخر کوته فکران, آشنا باشید.

آگاه باشید که در نمایش "نترس آبها مهربانند" با استفاده از یک چهارپایه و شال موقعیتها و کارکترهای متفاوتی خلق گردید, از سنگ قبر و چوب و نوزاد گرفته تا امامزاده و بیسیم و غوز و... . باید بدانید که دکور یک نمایش صرفا برای زیبایی و چشم نوازی, روی صحنه قرار نمی گیرد بلکه هر ابزاری روی صحنه باید دارای منطق و در اختیار نمایش و فضای آن باشد و علاوه بر کاربرد به فضاسازی نمایش کمک نماید.

در مورد کمبود حجم دکور و آکساسوار نمایش آخرین بازی که چیزی نگویم و قضاوت را بر عهده بینندگان نمایش بگذارم بهتر است هرچند که احتمالا هر آنکس که فرصت تماشای اجرا را نداشته هم با دیدن یک عکس از صحنه, فقط به این حرف ها خواهد خندید.

3. قابل توجه شما که باید بدانید نمایش "آخرین بازی" کاملا نگاهی نو به آسیب های جنگی و متنی کاملا ضد جنگی و نه دفاع مقدس می باشد و در روال آن می بینیم که کارکتر اصلی "مراد" حتی برای انتقام مادرش و رهایی از آن شوک عصبی حاضر به جنگ و خونریزی نیست و از طرفی اعضای خانواده و دوستانش که خوشبختاته از اهالی تئاتر هستند سعی در معالجه وی از طریق تئاتر درمانی دارند (نگاه کاربردی به تئاتر درمانی و تعریف و توجه به کاربردهای بسیار متفاوت و سازنده این هنر ک تا کنون کمتر بدان پرداخته شده از درونمایه ها و زیر لایه های آن است ک باز دور ماندن آن از نگاه شما کاملا طبیعی است) این متن از بستر دفاع مقدس بهره جسته تا بتواند پیام آور صلح و یکدلی باشد و کاملا بر ضد خشونت پی ریزی و نگارش گردیده.

و در مورد نمایش "نترس آبها مهربانند" نویسنده کوششی بر خلق شخصیتی متفاوت نکرده است بلکه سعی در تصویر شخصی عادی و باور پذیر و تصحیح اغراق های زننده موجود داشته.

4. چگونه نمایشی به ضم شما ارتباطی با مخاطب نگرفته و یا بدترین بازی (که عنوانی سخیف و در حد نگاه کورمال کژاندیشان ناآگاه می تواند باشد و بس) نامیده می شود که در روال آن مخاطب کاملا با فضای کار همراه شده, در نقاط کمیک, همداستان با روایت میخندد و در نقاط تراژیک اثر, اشک میریزد و به فکر فرو میرود. آیا این با اتفاقی غیر از ارتباط حسی مخاطب با اثر ممکن است؟

5. مسئولیت خبرنگار انتشار و ثبت صحیح وقایع و رویدادها با بیانی صریح و گویا و بدون ابهام هست و در حوزه تحلیل و نقد یا باید خبرنگار شخصی کارشناس در آن حوزه باشد که در زمینه خبرنگاری آموزش دیده و فعال می باشد و یا باید از منبعی آگاه و کارشناسان اهل فن استفاده شود که در این امر به وی در تحلیل صحیح یاری نمایند.

شما به گفته خودتان بدون هیچ سواد و دانش تخصصی در این حوزه فقط نظر خود را نگاشته ای که بی شک برایمان محترم خواهد بود اما اینکه این نظر را با نام نقد ثبت و در مرجعی کاملا رسمی انتشار داده اید آن هم نظری کلی در یک پاراگراف و چند جمله کوتاه کاملا اقدامی غیر حرفه ای و قطعا اشتباه می باشد چه از جانب شما و چه از طرف مرجع منتشر کننده.

سخن را کوتاه میکنم. در کل نظر شما فقط میتوانست نهایتا بعنوان یک کامنت بر زیر یک نقد حرفه ای نگاشته شود و لاغیر.

متاسفانه باید بگویم که با دیدن چنین رفتارهای ناشیانه, مغرضانه و غیر حرفه ای, هر لحظه تاسف میخورم که چرا در چند روز گذشته با انصراف سرپرست گروه از حضور در جشنواره مخالفت کردم که اینک بدین جا برسیم.

اینکه خبرنگار جایگاه خورد را با منتقد و جایگاه منتقد را با داور اشتباه می گیرد و جای تمامی آنها اظهار نظری نابجا مینماید. توجیه پذیر است؟

کماکان عرض می نمایم که هیچ قصدی بر دفاع از کارها در هیچ حوزه ای ندارم. ولی دیدن انتشار چنین نوشته های بی بنیه و اساسی آن هم بدون رعایت هیچ اصل و معیاری ازطرف یک فرد نامطلع و ناوارد در این حوزه و با وجود استاد گرانقدر و صاحب نامی که بدین منظور دعوت شده و حضور دارند, هر شخصی را بفکر فرو میبرد که با این حجم از ناآگاهی, به کجا چنین شتابان؟

 

 فرزاد سقا




مطالب مرتبط

ابراهیم عادل‌نیا کارگردان حاضر در جشنواره تئاتر منطقه‌ای سهند:

جشنواره‌ تئاتر منطقه‌ای محل محک و شکوفایی هنرمندان است
ابراهیم عادل‌نیا کارگردان حاضر در جشنواره تئاتر منطقه‌ای سهند:

جشنواره‌ تئاتر منطقه‌ای محل محک و شکوفایی هنرمندان است

ابراهیم عادل‌نیا کارگردان نمایش «اخته» می‌گوید جشنواره‌های تئاتر منطقه‌ای مانند یک دورهمی می‌مانند، مبادله افکار و نوآوری‌های تئاتری بین اهالی تئاتر و محلی برای محک و شکوفایی‌شان است.

|

پیام مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌شرقی به جشنواره تئاتر منطقه‌ای سهند

پیام مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌شرقی به جشنواره تئاتر منطقه‌ای سهند

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌شرقی، در پیامی به مناسبت برگزاری جشنواره تئاتر منطقه‌ای سهند در تبریز، نوشت آنچه که امروز به عنوان هنر تئاتر متبلور شده و به منصه‌ ظهور رسیده، به واقع ثمره‌ اندیشه‌ انسان‌هایی فرهنگ مدار است که باورهای الهی،‌ انسانی و اجتماعی را ...

|

در نشست خبری جشنواره تئاتر منطقه‌ای سهند مطرح شد

حضور بیش از ۳۰۰ هنرمند از هشت استان کشور در آذربایجان شرقی
در نشست خبری جشنواره تئاتر منطقه‌ای سهند مطرح شد

حضور بیش از ۳۰۰ هنرمند از هشت استان کشور در آذربایجان شرقی

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی، در نشستی خبری، از حضور بیش از ۳۰۰ هنرمند از هشت استان کشور در جشنواره تئاتر منطقه‌ای سهند به میزبانی تبریز خبر داد.

|

نظرات کاربران