گام بلند نمایش تبریز به سوی جهانی شدن:
مردم شهر «تبریزیم» را می‌شناسند
اردیبهشت ماه مطبوع تبریز ۲۰۱۸ با برگزاری پنجمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های خیابانی و فضای باز "تبریزیم"، شاهد روزهایی سرشار از تب و تاب نمایش بود.
به گزارش تئاتر آذربایجان شرقی، پنجمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های خیابانی و فضای باز "تبریزیم" به عنوان برنامه‌ای جریان‌ساز در دوره‌های متمادی برگزاری توانسته زمینه‌ساز مشارکت و همراهی هنرمندان همچنین افزایش حساسیت مردم نسبت به مسائل شهروندی را فراهم کرده و به گسترش فضای آموزشی در حوزه شهروندی در شهر یاری رساند.
برگزاری بخش نهایی دوره اخیر این جشنواره همزمان با آغاز رسمی رویداد تبریز 2018 در پارک تاریخی تفریحی ائل‌گلی، بهانه‌ای بود برای گفت‌وگو با شهروندان هنردوست و مسافران شهر نمونه گردشگری جهان اسلام که با وجود بارش گاه و بیگاه باران و ویژگی‌های اجرای نمایش در فضای باز، تماشای نمایش های اجرا شده در پنجمین جشنواره نمایش خیابانی و فضای باز "تبریزیم" را به عنوان گامی در جهت توسعه فرهنگ شهروندی انتخاب کردند.
جمع چند جوان با کوله‌پشتی‌های رنگارنگ در گوشه‌ای از کمپ اجرای برنامه‌ها، آنقدر مشخص است که با توجه به نوع برنامه‌ها و نمایش‌های جشنواره، بعید نیست کسی فکر کند این جوانان هم بخشی از برنامه‌های "تبریزیم" هستند اما این مسافران گیلانی مهمانان هنردوست شهر تبریز و از علاقمندان نمایش خیابانی هستند.
احمد یکی از حاضران این جمع هنردوست، علاقمند به گشت و گذار و مسافر شهرمان در هوای مطبوع این روزهاست که در بازدید از مجموعه ائل‌گلی، از برگزاری این جشنواره مطلع شده و دو روز از روزهای برگزاری را همراه هنرمندان بوده است.
او می‌گوید ایده برگزاری جشنواره ای نمایشی در فضاهای عمومی اقدامی بسیار عالی است چون بیشتر مردم به دلایل مختلف در نمایش‌ها و خانه‌های تئاتر حضور پیدا نمی‌کنند یا به ندرت گذرشان به چنین محل‌های رسمی اجرای نمایش می‌افتد.
به گفته وی، مردم فعالیت‌ها و برنامه‌های هنری را دوست دارند و به طور مکرر دیده‌ایم وقتی فردی در پارک یا فضاهای عمومی به اجرای فعالیتی هنری می‌پردازد، به سرعت دور تا دورش پر از افراد مشتاق یا کنجکاو می‌شود.
این جوان گیلانی برگزاری چنین جشنواره‌ای به شکل گسترده و در ابعاد بین‌المللی را اقدامی بسیار ارزشمند و هیجان‌انگیز توصیف می‌کند و می‌گوید: برگزاری جشنواره در فصل بهار و فعالیت رسمی تبریز 2018 و همچنین حضور گروه‌های مختلف کشوری و بین‌المللی، توانسته جمع جوان و علاقمندی را زیر باران به تماشای نمایش‌ها بکشاند که در نوع خود موفقیت مهمی محسوب می‌شود.
این جوان گیلانی و دوستانش با تمجید از مهمان‌نوازی مردم تبریز، دیدنی‌ها و به خصوص خوراکی‌های سنتی شهرمان، ابراز امیدواری کردند، سفیران خوبی برای معرفی شهر تبریز به عنوان شهری هنردوست باشند.
در گوشه‌ای دیگر از پارک خانواده رحمانی، مهمانان مشهدی شهر تبریز پس از تماشای نمایش «همه چیز در چمدان» اثر مهمان ایتالیایی شهرمان، با هنرمند این نمایش عکس یادگاری می‌گیرند تا خاطره این نمایش را ماندگار کنند.
مادر این خانواده می‌گوید: از چند شب قبل در تبریز اقامت داشتیم تا اینکه از طریق بنرهای نصب شده در سطح شهر متوجه برگزاری این جشنواره شدیم و به اصرار دخترمان، برای تماشا آمدیم؛ با اینکه من خیلی به تماشای نمایش نمی‌روم و با این هنر ارتباط زیادی ندارم، اما یکی دو نمایش اجرا شده در جشنواره، بسیار جذاب بود و در خاطرم مانده است.
حدیث رحمانی، دختر نوجوان این خانواده با اشاره به گریم خاص بازیگران، لباس‌ها و موضوعات مورد اشاره آنها، اولین تجربه برخوردش با نمایش خیابانی را بسیار جالب دانست و گفت: دقایق زیادی منتظر و سرپا ایستاده بودم و نمایش‌ها را نگاه می‌کردم و می‌خواستم ببینم با این گریم و لباس‌های خاص چه حرف‌هایی می‌خواهند بزنند و در نهایت متوجه شدم همه موضوعات با زبان غیرمستقیم و به شکلی غیر نصیحت‌گونه گفته می‌شود.
به گفته وی، حضور هنرمندان در محلی عمومی مانند مجموعه ائل‌گلی اتفاق خوبی است زیرا موجب شده افرادی مانند خانواده آنها هم در این برنامه شرکت داشته باشند و با نوعی متفاوت از نمایش آشنا شوند.
روی یکی از سکوهای نمایشی کمپ اجرای بخش رقابتی و بین‌الملل پنجمین جشنواره بین‌المللی "تبریزیم"، نمایشی دیگر در حال اجراست.
فریبا و همسرش رضا در جمع بینندگان نمایش مشغول تشویق عوامل دست‌اندرکار «خبرنگار بی‌خبر» هستند. این زوج جوان از علاقمندان حرفه‌ای تئاتر در تبریز هستند و به گفته فریبا تقریبا هیچ نمایشی در شهر را از دست نمی‌دهند.
این دانش‌آموخته ادبیات انگلیسی، نمایش خیابانی را شکل ساده شده زندگی روزمره معرفی می‌کند و می‌گوید: سادگی و بی‌آلایشی نمایش خیابانی را دوست دارد و امیدوار است به شکل مکرر و در طول سال شاهد برگزاری برنامه‌های نمایشی در سطح شهر تبریز باشیم.
رضا، فعال در شرکتی بازرگانی است و به خاطر همسرش در برنامه‌های هنری و به خصوص نمایشی حاضر می‌شود.
وی با اشاره به اینکه فضای رسمی نمایش یعنی در سالن و با نورپردازی، موسیقی، گریم و روایت داستانی مشخص را بیشتر می‌پسندد، در خصوص این نمایش خیابانی می‌گوید: همسرم علاقه و اطلاعات خوبی در این زمینه دارد و من را مشتاق کرد تا با وجود باران پراکنده، در فضای باز اجرای نمایش‌ها حضور داشته باشیم و با چند نمایش قوی و جالبی که دیدم، حالا می‌بینم نمایش خیابانی با طرز فکر من از این‌نوع نمایش تفاوت داشت، هرچند هنوز هم نمایش صحنه‌ای را بیشتر دوست دارم، اما نمایش خیابانی هم زمینه خوبی برای انتقال مفاهیم است.
دو برادر جوان تبریزی، امین و سامان، بعد از ظهر ابری اردیبهشت ماهشان را به حضور در مجموعه تاریخی تفریحی ائل‌گلی و دیدن نمایش‌های پنجمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های خیابانی و فضای باز "تبریزیم" اختصاص داده‌اند.
آنها ضمن تمجید از برخی نمایش‌های اجرا شده در روزهای اخیر، برخی دیگر را نیازمند تعمق و برخی نمایش‌ها را فاقد جذابیت دانستند. آنها که سلیقه متفاوتی در خصوص نمایش‌ها داشتند، سادگی و قابل فهم بودن را ویژگی مهمی برای جذابیت نمایش خیابانی از منظر خودشان معرفی کردند.
امین در این رابطه می‌گوید: من و برادرم به شکل جدی فضای نمایش را دنبال نمی‌کنیم اما اگر فرصتی پیش بیاید در برنامه‌های فرهنگی شرکت داریم. جشنواره نمایش خیابانی ابتکار خوبی است و با انتخاب موضوعات جذاب‌تر می‌تواند بیننده بیشتری هم داشته باشد.
به گفته وی، طرح مسائل شهروندی مختلفی مانند فرهنگ رانندگی، عبور از پل‌های عابر پیاده، حرف زدن با موبایل و حتی گرفتن عکس‌های موبایلی و فرهنگ و اخلاق خاصی که باید در این زمینه رعایت شود، می‌تواند موضوعات خوب و آموزنده‌ای برای طرح در قالب نمایش هستند.
سامان در ادامه صحبت‌های برادرش، حضور انواع نمایش خیابانی به خصوص کارهای خارجی را اتفاق جالبی در فضای نمایش می‌داند و می‌گوید دیدن نمایش‌های جهانی بی‌تردید به رشد هنر نمایش و توسعه آن کمک می‌کند.
وی می‌گوید شهر تبریز به عنوان شهر نمونه گردشگری کشورهای اسلامی در سال 2018 امکان ایجاد مسیرهای فرهنگی در کشور را دارد و می‌توان روی طرفیت فضای فرهنگی تبریز برای ایجاد جریان‌های سازنده اجتماعی حساب کرد
پنجمین جشنواره نمایش خیابانی و فضای باز "تبریزیم" در روزهای زیبای اردیبهشت ماه سال 2018، ساعاتی سازنده، آموزنده و ارزشمند را در مجموعه تاریخی تفریحی ائل‌گلی تبریز حاکم کرد و به گفته مردم، سرآغاز راهی جدید به سوی توسعه فضای نمایشی بود.
باید منتظر بود و تاثیرگذاری این نمایش‌ها را در زمینه آموزش شهروندی دید؛ اتفاقی که در قالب یک جریان هنری دور از ذهن نیست؛ و با توجه به سال مهم گردشگری تبریز، می‌توان از ظرفیت معرفی شده توسط این جشنواره در راستای جذب توریست‌های فرهنگی، معرفی جاذبه‌های شهر و توسعه هنر نمایش بهره برد.
فرینوش اکبرزاده
